Türkiye'de stokçuluğu etiket bitirir
Türkiye'de son günlerin en popiler konusu stokçuluk oldu. Gıda ve temizlik gibi temel ihtiyaç maddelerini stoklayan bazı ana bayi, toptancı ve marketler fiyatları istedikleri gibi manipüle edebiliyor. Tüketici dernekleri, ürünlere fabrikada ilk bakıldığında fark edilecek büyüklükte fiyat etiketi ve üretim tarihi basılmasını öneriyor. Böylece hem stokçuluk hem de fahiş fiyat son bulur.
Stokçuluktan herkes gibi rahatsız olan bazı esnaf ve tüketici dernekleri, ürünün fiyat etiketli ambalajıyla satılmasını tavsiye ediyor. Yapılan sıkı denetim ve verilen ağır cezalara rağmen stokçuluğun önüne geçilemiyor.
Gıda ve hijyen ürünleri gibi temel ihtiyaç maddelerini stoklayan bazı ana bayi, toptancı ve marketler fiyatları istediği gibi manipüle ediyor. Bazı ürünlerde maliyet enflasyonlarında bir değişiklik olmadığı halde fiyatlarda enflasyonun kat kat üstünde artışlar gözleniyor.
BAZI FİRMALAR UYGULUYOR
Esnaf ve tüketici dernekleri satış fiyatlarının fabrikalarda ürünlerin üzerine etiketlenmesi ile stokçuluğun biteceğini belirtiyor. Bazı kurumsal firmalar bu sistemi etkin bir şekilde uyguluyor. Üretimden ve dağıtım maliyeti ile tedarik zincirindeki aktörlerin karı da hesaplanarak ürünün üzerine gözle görülür şekilde etiket yapıştırılıyor.
Ürünü nihai tüketici ile buluşturan bakkal ve marketler de o fiyatı dikkate almak zorunda kalıyor. Böylece tedarik zincirindeki bayi/toptancı ürünü daha yüksek fiyata satma şansı olmadığı için stok yapamıyor, son satıcı da ürünün fiyatı ile istediği gibi oynayamıyor.
SABİT ETİKETLERDE FİYAT ARTIŞI OLMADI
Sabit etiketle ürün fiyatlarının bölgeden bölgeye değişim göstermesinin de önüne geçiliyor. Aynı firmalar üzerine fiyat etiketi koymadığı ürünleri, yüzde 15-20 yüksek fiyatla satarak, hemtoptancıyı hem de market ve bakkalları fiyat etiketli ürünleri almaya teşvik ediyor.
Bazı üreticiler de hazırladıkları irsaliyelerde ürünün fiyatının yanı sıra tavsiye edilen satış fiyatını yazıyor. Ancak ürünün üzerine etiketlenmediği için toptancıdan nihai satıcıya kadar fiyatlar keyfi olarak değiştiriliyor, isteyen satıcı ürünü kendi belirlediği fiyattan satıyor. Etiket zorunluluğunun piyasadaki raflardaki etkisi de dikkat çekiyor.
Örneğin önceki gün üzerinde fiyat etiketi olan bir süt ürünü 8.95 liraya satılırken, aynı kalite ve ağırlıktaki etiketsiz ürünün fiyatının 15 liraya kadar çıkabildiğini gördük.
FAHİŞ ZAMLARIN ÖNÜNE GEÇEBİLİR
Tüketici dernekleri de ürünün üzerine zorunlu olarak satış fiyatı etiketi yapıştırılmasının fahiş fiyat artışlarını ve stokçuluğu önleyebileceği fikrini destekliyor. Belli başlı gıda ve hijyen ürünlerinin ambalajlarına daha fabrikadayken fiyatının yazılmasının doğru bir hamle olacağını ifade eden Tüketici Konfederasyonu (TÜKOMER) Başkanı Aydın Ağaoğlu, şöyle konuştu:
TÜKENENE KADAR AYNI FİYATTA KALIR
“Güzel bir fikir. Temel gıda ürünlerinde yapılabilir. Tüketici bunu talep edebilir. Ticaret Bakanlığının belirleyeceği temel gıda ürünlerinde böyle bir uygulama talep edilebilir. Ambalajlı ürünlerde peynir gibi, yağ, un, şeker, ekmek gibi ürünlerde ambalajın üzerine satış fiyatı yazılabilir. Dolayısı ile üzerindeki ambalajında fiyatı yazan ürün tükenene kadar üzerinde yazan fiyattan yüksek fiyata satılamaz. Bu da stokçuluğa ciddi darbe vurur.”
Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz ise “Böyle bir uygulaması olması çok iyi olur. Firmalar da buna ayak uydurabilirse neden olmasın” diyerek fabrikaların ürünlerin ambalajlarına fiyat yazabileceğini söyledi.